Zorg en-welzijnsmedewerkers worden geconfronteerd met een grotere zorgvraag, steeds hogere werkdruk, tekort aan zorgpersoneel en een toenemende complexiteit in zorgvragen. Ouderen krijgen daardoor vaker geen passende ondersteuning, waardoor hun zelfredzaamheid afneemt. Een van de oplossingen voor dit probleem kan gezocht worden in technologie. Het Experimenteerhuis en de Expobike spelen in op de regionale behoefte van inwoners en professionals aan preventie en technologie in de zorg, zodat langer thuis blijven wonen vaker een optie is.
Technologie als oplossing
Dat technologie een deel van het probleem kan oplossen is goed nieuws. Maar tegelijkertijd zijn veel zorg en-welzijnsprofessionals, cliënten en vrijwilligers, niet of onvoldoende bekend met het gebruik van deze technologie. En dat is precies waar de kracht van het Experimenteerhuis en de Expobike ligt. Het Experimenteerhuis is een onderwijslocatie van het MBO Rijnland Zoetermeer en project van het CIV Welzijn en zorg. Dit biedt een levensechte leeromgeving waarin o.a. studenten Zorg en Welzijn van het mbo Rijnland leren werken met zorgtechnologie. Met de Expobike gaan studenten en professionals de wijk in om kennis over technologie te delen en trainingen te geven om zo zorg dichter bij de cliënt te brengen.
Anders denken
Om in te kunnen spelen op de groter wordende zorgvraag is een omslag nodig in de denkwijze over zorg. Niet het krijgen van zorg moet het uitgangspunt zijn, maar het in stand houden van gezondheid. Behoud van eigen regie is belangrijk. En de invloed die het behouden of aanleren van vaardigheden heeft op de zelfstandigheid die iemand ervaart mag niet worden onderschat. Het Experimenteerhuis en de Expobike werken volgens dit principe en helpen zo om de zorg betaalbaar, toegankelijk en innovatief te houden en om studenten optimaal voor te bereiden op hun toekomstige rol in de zorg.
Samenwerken en experimenteren
Zorgprofessionals, zorgpartijen, leveranciers van hulpmiddelen, onderwijsinstellingen en onderzoeksprogramma’s werken in het Experimenteerhuis samen. Het centrale thema is hierbij: eigen regie houden op het gebruik van zorgtechnologie om langer zelfstandig te kunnen blijven wonen. Rond dit thema wordt in een ‘community of practice’ onderwijs en onderzoek georganiseerd. Naast onderzoekend leren wordt volop ingezet op multi level en multidisciplinaire challenges rondom zorgtechnologie. Dat betekent dat vanuit verschillende visies en expertises wordt gekeken naar het probleem.
In het Experimenteerhuis wordt geëxperimenteerd in de breedste zin van het woord. Innovaties uit het bedrijfsleven worden getest in de praktijk, het innoverend vermogen en innoverend gedrag van docenten wordt gestimuleerd, studenten worden opgeleid tot innovatieve, onderzoekende en wendbare professionals en zorg- en welzijnsprofessionals krijgen training in nieuwe zorgtechnologieën. Het Experimenteerhuis staat open voor alle betrokkenen van het voortgezet onderwijs tot en met de beroepspraktijk.
In de praktijk
In het Experimenteerhuis trainen studenten zorg en- welzijnsmedewerkers en mantelzorgers in het gebruik van zorgtechnologie en ondersteunende hulpmiddelen. Dat doen ze tijdens bijeenkomsten en ze gebruiken daarbij het gedachtengoed positieve gezondheid. De Expobike brengt zorginnovaties tegelijkertijd direct naar de wijk en zelfs tot achter de voordeur van cliënten en deelnemers van welzijnsactiviteiten. Hierbij wordt o.a. gebruik gemaakt van bestaande welzijnslocaties van samenwerkingspartners Palet Welzijn, Piëzo en inZet. Dit draagt bij aan een grote en collectieve bereikbaarheid van een brede doelgroep van inwoners.
Migranten doelgroep
Het Experimenteerhuis en de Expobike ervaarden dat met name de migrantendoelgroep lastig te bereiken was. Daarom ligt dit jaar de focus op deze doelgroep. Samenwerkingspartner Piëzo is naast een welzijnsorganisatie ook een inburgeringsorganisatie, dus dat was een logische plek om te beginnen met een training over Positieve Gezondheid en ondersteunende hulpmiddelen aan inburgeraars en vrijwilligers van de zelfredzaamheidsroute.
Tevens zijn de bestaande naslagwerken die al waren ontwikkeld over dit thema inmiddels in vijf verschillende talen vertaald.
Een combi van technologie, preventie en wijkgericht werken
De Expobike brengt zorgtechnologie letterlijk dichtbij. Het verbindt jong en oud, mensen met verschillende achtergronden en beweegt mee met de ontwikkelingen waardoor ze meer collectieve educatievormen kunnen aanbieden als dat nodig is. Het initiatief koppelt onderwijs aan de praktijk en de inwoners, zodat de aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt verbetert.
Innovatief én impactvol
Deze innovatieve aanpak heeft zichtbaar impact:
- Studenten worden door de aanpak van het Experimenteerhuis en de Expobike beter voorbereid op hun toekomstige beroep en leveren als ze beginnen direct een significante bijdrage aan de zorg.
- Zorg- en welzijnsmedewerkers geven aan meer vertrouwen te hebben in het gebruik van technologie en het vergroot en versterkt de samenwerking tussen zorg en welzijn.
- Cliënten voelen zich beter ondersteund en zijn zelfstandiger in het gebruik van innovaties. Ze wonen hierdoor langer thuis en belasten de professionele zorgformatie veel minder of niet.
- Een ouderenadviseur denkt met ouderen mee bij vragen de toekomst of huidige situatie. Vanuit Palet Welzijn wordt deze als mogelijke schakel ingezet bij de toepasbaarheid van de technologie en het vergroten van de zelfredzaamheid.
Resultaten en toekomst
Door de inzet van het Experimenteerhuis en de Expobike is het aantal in zorgtechnologie getrainde zorgmedewerkers flink gegroeid. Het bereik onder mantelzorgers en cliënten in welzijnslocaties neemt toe. In de periode maart t/m november 2024 zijn 350 inwoners in de welzijnslocaties bereikt met de kennis over zorgtechnologie en hulpmiddelen en zij hebben ook praktisch met de materialen kunnen oefenen en weten nu heel veel over de toepasbaarheid. Van maart 2024 tot heden zijn daarnaast zo’n 200 zorgprofessionals/zorgstudenten getraind in het Experimenteerhuis.
De toename van de zelfstandigheid bij ouderen, ouderen met een migratieachtergrond en andere doelgroepen door preventieve inzet van technologie zal zeker doorzetten. En ook de samenwerking tussen zorg en –welzijnsmedewerkers zal nog sterker worden, zodat zij door het inzetten van zorgtechnologie nog beter in kunnen spelen op de persoonlijke en collectieve behoeften van ouderen en andere doelgroepen, waarbij eigen regie en behoud van zelfstandigheid, belangrijke doelen zijn.
Durf te doen
Samenwerking met gemeenten, zorginstellingen en onderwijsinstellingen is essentieel, evenals alle partijen vanaf het begin goed betrekken bij het proces en de ontwikkelingen. Wees niet bang om te falen, maar durf te doen door klein te beginnen en pas aan waar nodig. Dit resulteert in maatwerk.
Informeer medewerkers, cliënten en partners voortdurend over de voortgang en impact van het project. Maak de trainingsgroepen niet te groot, dan is er voldoende ruimte voor persoonlijke gesprekken en daadwerkelijke toepasbaarheid van de innovatie. De Expobike kent logistieke uitdagingen bij het inzetten in de wijk. Zo zijn de toegangsdeuren van wijkcentra niet altijd breed genoeg voor de Expobike. De koffers met hulpmiddelen en technologie worden dan naar binnen gebracht en de Expobike blijft buiten staan. Denk hier vooraf goed over na.
Het project is gerealiseerd in samenwerking met Palet Welzijn en inZet., de Gemeente Zoetermeer, Vierstroom Zorg Thuis, Samen Zoetermeer Gezond, Thuisleefgroep, Mobile Care, ZW Connect, mbo Rijnland, CIV Welzijn en Zorg, Piëzo, Vegro, Eerstelijnszorg Zoetermeer, de Haagse Hogeschool.
Meer weten?
- ICT & Health: Studenten brengen met bakfiets zorgtechnologie aan huis
- Dutch Innovation Park: Scholieren ontwerpen Smart Teddy voor mensen met lichamelijke of verstandelijke beperking
- Dutch Innovation Park: Samen (G)oud Zoetermeer: empowerment voor een zorgeloze toekomst
- Dutch Innovation Park: Verrassende uitkomsten zorgchallenge ‘Eten zonder handen’ in Experimenteerhuis Zoetermeer
- Dutch Innovation Park: Langer en prettiger thuis wonen met innovatieve hulpmiddelen
- Dutch Innovation Park: Expobike gelanceerd in de Dutch Innovation Factory: zorgtechnologie en innovatie trappen de Zoetermeerse wijken binnen