Goede ideeën die (werken in) de zorg verder helpen? Die komen vanaf de vloer! Zeventig procent van de succesvolle verbeterideeën blijkt van eigen medewerkers te komen – zo blijkt uit zowel onderzoek als praktijk. Sociale innovatie blijkt dan vaak belangrijker dan technologische ontwikkelingen. Maar vernieuwen kost veel tijd. Daarom zorgt het initiatief Vernieuwend Werken in de Zorg dat er met meerdere organisaties en collega’s tegelijk vernieuwd en geleerd kan worden – dag in en dag uit, en niet een paar uurtjes per week.
Met het initiatief Vernieuwend Werken in de Zorg heeft Reinaerde een eigen vorm van Actieleren ontwikkeld. Door een focus op praktiseren en participeren wil Vernieuwend Werken in de Zorg concrete resultaten en groei te bereiken. Binnen dit programma wordt dus niet alleen kennis vergaard, maar worden ook praktische vaardigheden opgedaan. Na twee succesvolle pilots is het initiatief inmiddels opgeschaald en geadopteerd door deRotterdamseZorg en UtrechtZorg. Er is een coalitie gevormd bestaande uit de initiatiefnemer (Reinaerde), een onderwijspartner (Sociale Innovatie Academie verbonden aan Erasmus Universiteit Rotterdam).
Hoe begin je met Vernieuwend werken in de Zorg?
Twee tot vier zorgprofessionals melden zich altijd samen met een leidinggevende of coördinator aan voor dit initiatief. Uit ervaring blijkt namelijk dat leidinggevenden een cruciale rol spelen bij het inbrengen van ideeën door de medewerker. Op deze manier zijn coördinatoren of leidinggevenden snel op de hoogte van de ideeën die er binnen de organisatie spelen en kunnen ze het sociaal innovatief vermogen van hun organisatie peilen en doorontwikkelen.
Andere blik op werk
Binnen het Vernieuwend Werken in de Zorg-programma gaan deelnemers en partners aan de slag door op een nieuwe manier naar werk te kijken. In het leerproces kijken professionals en leidinggevenden samen naar vraagstukken en worden woorden in daden omgezet. Door elkaar op een andere manier te bevragen komen ze met oplossingen voor problemen en vraagstukken. En gaan ze niet alleen theoretisch te werk, ook de praktijk komt aan bod. Zo wordt er actief gewerkt aan de skills van medewerkers en leidinggevenden. Hierdoor kan het creatieve potentieel en het leervermogen van medewerkers worden blootgelegd en benut. Onderlinge inspiratie wordt gestimuleerd en daarom vindt uitwisseling van kennis met andere deelnemende organisaties plaats. Dit alles met als resultaat: een concrete innovatie.
Extra begeleiding
Het lukt de deelnemers niet altijd alleen om resultaten te boeken. Concrete hulp binnen het traject is er in de volgende vormen: tandempartners (begeleiders) worden ondersteund in hoe zij medewerkers kunnen begeleiden. Daarnaast wordt gedurende het traject gewerkt met verschillende voorbereidende opdrachten en online trainingsmodules. Daarnaast staan vier coaches het hele traject klaar voor aanvullende begeleiding. Tot slot worden de voortgang en de resultaten van het project gemonitord in nulmetingen en eindmetingen.
Wat zijn de resultaten?
De ontwikkeling van zorgprofessionals op het gebied van employability, werken naar talent en persoonlijke groei is een concreet resultaat, naast het boeien, binden en behouden van deze – opnieuw geprikkelde – werknemers en werkgevers. Door Reinaerde ontstaan nieuwe samenwerkingen tussen op het eerste gezicht niet voor de hand liggende gekoppelde organisaties.
Voor werknemers specifiek wordt er gewerkt aan het vergroten van kennis en het werken aan nieuwe vaardigheden, waarmee zij eventueel ook binnen hun vakgebied door kunnen groeien tot ambassadeur. Het ontwikkelen van persoonlijk leiderschap en een mentaliteit gericht op groei helpt de werknemer tijdens zijn hele loopbaan. Het zelf realiseren van een verbeteridee brengt voldoening voor deelnemers. Tot slot wordt er gebouwd aan een inspirerend netwerk door mee te doen aan het samenwerkingsinitiatief.
Voor de deelnemende organisaties ligt het resultaat in het (beter) benutten van het (creatieve) potentieel en leervermogen van medewerkers, en ook in onderlinge inspiratie op de werkvloer en het daardoor versnellen van verandering en vernieuwing.
Wat kunnen anderen leren?
Andere organisaties kunnen veel leren op het gebied van ontwikkeling, verbindingen leggen en het geloof in de werkvloer. Hoe je verschillende organisaties met elkaar verbindt en het geloof dat de kracht en de oplossing van veel vraagstukken op de werkvloer ligt. Hoe je daarnaast een goed didactisch, inhoudelijk en groeigericht programma ontwikkelt, hoe je dit doet met beperkte middelen! Nevenresultaat is dat het traject – dat grotendeels tijdens de lockdown periode viel en daardoor grotendeels online heeft moeten plaatsvinden – ons heeft geleerd dat de digitale vaardigheden van zorgprofessionals goed ontwikkeld zijn. Deelnemers bleken, wanneer op het juiste moment aangeleverd, goed in staat de nieuwe digitale tools snel eigen te maken.
Het traject staat open voor alle zorgorganisaties. Dat wil zeggen dat deelname vanuit jouw organisatie met enkele zorgprofessionals in tandem met een leidinggevende/coördinator voor volgende edities mogelijk is. Zo ontwikkelen we samen de zorg.
Start initiatieven vanuit een gezamenlijk vraagstuk en buiten de grenzen van de eigen organisatie: hoe meer en sneller we vraagstukken en uitdagingen met elkaar delen, hoe verder we komen. Bekend credo: alleen ga je sneller, samen kom je verder.
Het vraagt doorzettingsvermogen en commitment om een initiatief door te zetten. Je loopt tegen genoeg drempels aan. Je denkt ‘zullen we dan toch maar stoppen?’ maar hou vol!
Luister ook naar de podcast met Hanno de Schipper en oud-deelnemer Darwi van den Broek:
Dit initiatief is in november 2020 Koploper geworden, de tekst heeft op 6 december 2022 een update gekregen.